LỊCH SỬ QUÊ HƯƠNG

Trận đánh giải phóng Quảng Trị

Ngày từ ngày 1-5-1972, quân và dân ta đã đồng loạt tiến công giải phóng Quảng Trị. Tuy nhiên, bằng những nỗ lực điên cuồng, địch vẫn cố chiếm giữ một phần đất đai máu thịt của Quảng Trị là huyện Hải Lăng.

Thực hiện chỉ thị của Bộ Chính trị về việc chớp thời cơ giải phóng miền Nam trong năm 1975, tại Quảng Trị, từ 0 giờ ngày 8-3-1975, lực lượng vũ trang của ta đã đồng loạt tập kích các cao điểm: 122, 180, 90, dùng pháo cối áp chế trận địa pháo của địch ở Dốc Dầu, Tân Điền, cao điểm 367, 235, Động Ông Do…

Du kích và bộ đội địa phương Hải Lăng truy kích địch ngày 18-3-1975.

Tại vùng Hải Lăng, Tiểu đoàn 8 (bộ đội địa phương tỉnh) mở đầu trận tập kích vào phân chi khu quân sự Hải Nhi. Cùng lúc, các đội vũ trang, du kích phối hợp với bộ đội địa phương tiến công Chi khu quân sự Hải Kinh, Hải Văn, Hải Vĩnh, Hải Lệ, Hải Lâm, Hải Phú…

Vừa tấn công địch, lực lượng ta vừa phát động quần chúng nổi dậy, giành quyền làm chủ ở từng địa phương. Trước sức tấn công, nổi dậy đồng loạt và bất ngờ của quân và dân ta, ngày 9-3-1975, địch buộc phải rút bỏ 21 chốt ở phía Tây Hải Lăng.

Các đơn vị còn lại của chúng (trong đó có lực lượng Thủy quân lục chiến tinh nhuệ) ở giáp ranh Hải Lăng bắt đầu co cụm án binh bất động. Đêm 17-3, Bộ chỉ huy quân sự Quảng Trị được lệnh mở đợt tấn công quân sự lần thứ 2.

Bắt đầu từ đêm 18, rạng ngày 19-3-1975, các lực lượng vũ trang ta một lần nữa bất thần tấn công vào toàn tuyến phòng thủ cuối cùng của địch ở Mỹ Thủy, Thâm Khê cùng các cứ điểm quan trọng tại thị xã Quảng Trị. 3 giờ ngày 19-3, tiểu đoàn 14 đã cắm lá cờ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam lên cột cờ Thành cổ Quảng Trị.

Cùng lúc ở phía Tây Hải Lăng, du kích các xã Hải Vĩnh, Hải Xuân, Hải Tân cùng một bộ phận của tiểu đoàn 8 quân giải phóng tấn công địch đang co cụm ở Sông Nhùng, phát triển về Trường Thọ, Mỹ Chánh. Tiểu đoàn 812 của Quân khu Trị – Thiên – Huế từ Tây Hải Lăng truy kích địch ở Dốc Dầu, sau đó đánh địch co cụm ở Hải Kinh, Hải Nhi, Hải Văn.

Tiểu đoàn 10 đặc công đánh địch ở Tây – Nam điểm cao 367, sau đó phát triển vào khu vực Hồ Lầy… Đúng 18 giờ ngày 19-3-1975, Hải Lăng, vùng đất cuối cùng của tỉnh Quảng Trị, đã hoàn toàn giải phóng. Sau thắng lợi vang dội này, quân và dân Hải Lăng đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng 2 Huân chương Thành đồng Tổ quốc.

                                                                           ĐẠI DƯƠNG